2025 yılının ilk yarısını arkada bırakırken tüm dünyada iklim krizinin etkileriyle en yüksek yaz sıcaklıkları ve büyük çaplı orman yangınları yaşanıyor, ülkeler ve toplumlar bölgesel çatışmaların sonuçlarıyla başa çıkmaya çalışıyor ve ekonomide ABD başkanı Trump’ın gümrük vergilerinin yol açtığı/açabileceği sorunlar tartışılıyor. Küresel boyuttaki bu sorunlar bireylerin günlük hayatlarını ve yaşam kalitelerini fazlasıyla etkiliyor ve bireylerin tüketim anlayışında gözle görülür bir değişim gerçekleşiyor. Bu sosyo-ekonomik değişimin en popüler göstergelerinden biri olarak tüm dünyada Labubu Çılgınlığı’nın (Labubu Frenzy) yaşandığını görüyoruz.
Henüz Türkiye sınırlarından içeriye gir(e)mese de tüm dünyada bir Labubu fırtınası esiyor. Labubu ne derseniz; Hong Konglu tasarımcı Kasing Lung tarafından yaratılmış Canavarlar serisinde yer alan çizgi karakterden birinden esinlenerek üretilen bir peluş oyuncak. Labubu 2019’dan beri piyasada ama dünya çapında bir çılgınlığa dönüşmesi son iki yılda gerçekleşti.
Labubu, onu peluş oyuncak olarak üreten ve pazarlayan Pop Mart şirketinin CEO’su Wang Ning’i 22,7 milyar dolarlık bir servetin sahibi yaptı ve Pop Mart’ın kârını %350 artırdı. iOrtalama 40 Amerikan dolarına satılan Labubu bebeklerini fenomen haline getiren ise tam manasıyla bir pazarlama dehası. Labubu bebekleri “koleksiyon” mantığı üzerine kurulu, fakat diğer koleksiyon ürünlerinden farkı, aldığınız Labubu’nun hangi çeşit olduğunu bilmemeniz. Labubular kapalı (kör) paketlerde satılıyor, paketi açana kadar hangi Labubu’yu aldığınız bilmiyorsunuz. Labubuların Heyecanlı Makaron, Otur Bir Yere, Büyük İç Enerji gibi değişik serileri ve her seride nadide “Gizli” kodlu Labubular var. Bu “Gizli” Labubuları bulmak için Pop Mart mağazaları önünde metrelerce uzayan kuyrukları bekleyenler var. Labubuların kör paketlerde satılması tüketiciler arasında bir nevi bağımlılığa da sebep oluyor. Her seriden nadir bulunan “Gizli” Labubu’yu bulma ve ona sahip olma hırsı da çılgınlığın bir parçası. Ayrıca Labubunuzu alacağınız aksesuarlarla kişiselleştirebiliyorsunuz.
Labubu’nun böylesine bir çılgınlığa dönmesinde başka faktörler de var. Önce normal seyrinde giden satışlar, Black Pink, Rihanna, Cher, Javier Bardem gibi dünya çapında ünlü yıldızların Labubuları anahtarlık olarak kullanması veya çantalarına takması ve Labubularla verdikleri pozları sosyal medya hesaplarında paylaşmalarının ardından neymiş bu Labubu diyen takipçilerinin, Labubu’nun erişilebilir fiyatlarda satılmasıyla Rihanna’nın da kullandığı bir ürünü rahatlıkla alıp kullanabileceklerini fark ederek Labubu satın almaya başlamalarıyla katlandı. Labubu alanlar, içinden ne çıkacağını bilmedikleri Labubu paketlerini açarken videolar çekip sosyal medyada paylaşmaya başladı. Sonuç olarak Tik Tok, Instagram ve benzeri video paylaşım siteleri bir anda Labubu paketi açma videoları ile doldu. Sosyal medya sayfalarının keşfet bölümleri, bir anda paketinden arzuladığı Labubu çeşidi çıkanların mutluluğu, istedikleri Labubu’yu bulamayanların hayal kırıklığı ve Labubuların aslında içindeki çipler yoluyla insanları ele geçirdiği yönündeki komplo teorileriyle doldu.
Türkiye’de ise henüz Pop Mart mağazası açılmadığı ve lisanslı satışı yapılmadığı için “çakma” Labubular (Lafufu) satılıyor. Yurtdışından Türkiye’de satılmak üzere bavullarda getirilen gerçek Labubulara ise sınır kapılarında el konuluyor.
Uzmanlar, Ning’in pazarlama dehası dışında Labubu’yu daha önce yaşanan sahip olma çılgınlıklarından farklı kılan bir diğer etmenin de tüm dünyada yaşanan ekonomik resesyon olduğunu öne sürüyor. Bu konuda The Economist ve Bloomberg gibi ekonomi üzerine yayınlar yapan medya organlarında analizler yayınlanıyor.
Alışveriş yapmanın dopamin salgılanmasına yol açtığı ve anlık da olsa bir mutluluğa sebep olduğu uzun zamandır biliniyor. Bir yandan da küresel seviyede yaşanan resesyon ve ekonomik daralmanın insanları alışverişte mikro tatminler yaratan ve daha erişilebilir ürünlere yönelttiğini gözlemleyebiliyoruz. Juliet Shor, “The Overspent American” kitabında bu trendi ekonomide lipstick effect (ruj etkisi) olarak tanımlıyor. Amerika’da 2000 yılından sonra hissedilmeye başlayan ekonomik kriz ve sonrasında yaşanan ekonomik daralmadan dolayı insanların birikim yapma, yaptıkları birikimlerle ev, araba gibi büyük alımlar yapma davranışlarının azalarak yerini mikro tatmin sağlayan küçük lüks tüketim ürünlerini almaya bıraktığını iddia eden Shor, bu dönemde satışları en çok artan ürünün dünyaca ünlü markalar tarafından üretilen rujlar olduğunu söylüyor. Labubular özelinde görülen alışveriş çılgınlığı da ruj ekonomisi yaklaşımıyla açıklanıyor. Resesyonun ve ekonomik daralmanın olduğu bir dönemde ev alma, araba alma, iş kurma gibi yatırımlara gücü yetmeyen bireyler, gelecekleri için birikim yapmak yerine anlık mikro hazlar yaşatan Labubu gibi ürünleri satın almaya yöneliyor.
Labubuların tüm dünyada ünlüler de dahil olmak üzere milyonlarca kişi tarafından satın alınan ve paylaşılan bir ürün olması aynı zamanda bir kimlik hissi de oluşturuyor. Bir nevi Labubu sahipleri kulübü gibi bir şey ortaya çıkıyor. Labubu’su olanlar, nadir “Gizli” Labubuları bulanlar, Labubu’sunu kişiselleştirenler hep bu anlık mikro tatmini yaşıyor. Mikro tatmin peşinde koşanların oluşturduğu tüketici gurupları için Labubu, resesyon dönemlerinde görülen bir tüketim trendinin günümüzde vücut bulmuş hali oluyor.
Bir de işin küresel pazarlara hâkimiyet boyutu var. Çin, Batı’dan “kopyalayarak” girdiği küresel pazarda şu anda “kopyalanan” ürünleri üretir hale geldi. Labubuların çakması Lafufular tüm dünyada üretilip satılıyor. Bir de tabii Labubu örneğinde olduğu gibi Çin hızla ve oldukça güçlü bir biçimde bireysel tüketim alanında da pazara hâkim olmaya başladı. Labubu gibi tüm dünyada çılgınlığa dönüşen bir ürün Çin’in yumuşak gücünü artırmasına da yardım ediyor. Nasıl K-Pop tüm dünyada popülerleşerek Güney Kore’nin yumuşak gücünü sağlamlaştırdıysa, Labubu da Çin için bu yolu açacak gibi görünüyor.
Kısaca, her bakımdan sıcak bir yaz geçiren dünyamızda Labubu bebekleri bir peluş oyuncaktan çok öteye geçerek 2025 yazına damga vurmayı başardı.
